Հղիության ընթացքում մեզի հետազոտություն պետք է կատարել հաճախ: Այդ պարզ հետազոտությունը կարող է մեծ տեղեկատվություն տալ ամբողջ օրգանիզմի վիճակի, տարբեր օրգանների վերաբերյալ` անգամ մինչև ախտանշանների հայտնվելը:

Մեզով են հեռանում տոքսինները և տարբեր նյութերի մնացորդները:  Ցանկացած խնդրի ժամանակ լեյկոցիտներ, սպիտակուցներ, մանրէներ կարող են հայտնվել մեզում:

Որոշ փոփոխություններ հղին ինքն էլ կարող է նկատել՝ մեզի գույնի, թափանցիկության, հոտի փոփոխություն:

Մեզի գույնը

Նորմայում մեզը դեղնավունի տարբեր երանգներ է ունենում: Հղի կնոջ մոտ մեզի գույնի վրա կարող են ազդել հետևյալ գործոնները.

• բաջարեղենի, մրգերի, հատապտուղների օգտագործումը,
• մեզի խտությունը,
• դեղորայքի կիրառումը:

Մեզը, սովորաբար, առավոտյան լինում է մուգ դեղին, որի պատճառ կարող են լինել նաև քիչ ջուր օգտագործելը, փսխումը կամ լուծը:

Վառ դեղին, նարնջագույն մեզի պատճառներն են՝ սննդային հավելումների, վիտամինային կոմպլեքսների, այդ թվում կարոտինի (գազար) ընդունումը:

Թույլ գունավորման պատճառը մեզի ցածր խտությունն է` շատ հեղուկներ օգտագործելու կամ երիկամային խնդիրների և դիաբետի ժամանակ:

Թունդ թեյի գույնը վկայում է լյարդի կամ լեղապարկի խնդիրների մասին (լյարդային անբավարարություն, հեպատիտ, ցիռոզ, վարակներ):

Մեզը վարդագույն կամ կարմրավուն կարող է լինել բազուկ օգտագործելիս: Մեզի մեջ արյան առկայությունը երիկամների, միզապարկի (ցիստիտ, պիելոնեֆրիտ), բորբոքային հիվանդությունների հետևանք է:

Մեզի թափանցիկություն

Նորմայում մեզը թափանցիկ է` անգամ հետազոտության համար վերցնելուց մի քանի ժամ անց: Ավելի ուշ աղային նստվածք է առաջանում: Եթե մեզը պղտոր է, սպիտակ փաթիլներ կան, պետք է անհանգստանալ: Դրա պատճառ կարող են լինել վարակները: Լեյկոցիտների, էպիթելի և մանրէների առկայությունը լինում է ցիստիտի, ուրեթրիտի և պիելոնեֆրիտի դեպքում: Մեզում էրիթրոցիտներ հանդիպում են գլոմերուլոնեֆրիտի, միզաքարային հիվանդության ժամանակ: Սպիտակուցը որոշ դեպքերում երեիկամների, սրտի, անոթների, հիպերտոնիայի մասին է խոսում:

Մեզի հոտը

Հղին պետք է ուշադրություն դարձնի նաև մեզի հոտին: Նորմայում մեզն ունենում է ոչ սուր հոտ: Եթե հանկարծ այն փոխվում է ձկան, տեխնիկական կամ ամոնիակի հոտի, պետք է մտածել ինչ-որ հիվանդագին վիճակի մասին: Հղիների մոտ երբեմն մեզն ունի ացետոնի կամ ամոնիակի հոտ, որն օրգանիզմում հեղուկի քիչ քանակի (տոքսիկոզի հետևանքով) և երիկամի խնդիրների մասին է խոսում: Մանրէների կենսագործունեության մնացորդները մեզին ամոնիակի հոտ են հաղորդում: Ացետոնի հոտը լինում է լյարդի խնդիրների, դիաբետի ժամանակ: Դիաբետի դեպքում մեզն ունենում է նաև քաղցրավուն, խնձորի քացախի հոտ:

Սպիտակուց` մեզի մեջ

Առողջ մարդկանց մոտ մեզում սպիտակուցը բացակայում է կամ լինում նվազագույն չափով՝ 0,033 գ/լ առավոտյան մեզում: Հղիության ժամանակ երիկամները ծանրաբեռնված են և նորմա է համարվում 0,14 գ/լ-ը:

Նորմայից բարձր այն լինում է բորբոքումների կամ երիկամային հիվանդությունների ժամանակ: Դրա պատճառներն են.

• Ֆիզիկական ծանրաբեռնվածությունը, երկարատև քայլքը,
• հետազոտվելուց առաջ սթրեսային վիճակը,
• սննդի մեջ սպիտակուցի բարձր քանակը (ձու, կաթ, կաթնաշոռ),
• մրսածական հիվանդությունները` բարձր ջերմությամբ ընթացող,
• հետազոտության համար մեզի սխալ հավաքումը,
• պտղի մեծ չափերը, երբ երիկամներն աշխատում են ծանրաբեռնված:

Հիվանդագին պատճառներ են.

• միզուղիների վարակները (ցիստիտ, ուրեթրիտ),
• երիկամների հիվանդություններ (պիելոնեֆրիտ, գլոմերուլոնեֆրիտ),
• դժվարացած արյան շրջանառությունը, որն առաջացնում է արյան և մեզի կանգ` երիկամներում. հղիի մոտ դիտվում են գոտկային շրջանի ցավեր, բարձր ջերմություն, տենդ, այտուցներ, մեզի մեջ սպիտակուցներից բացի լինում են նաև լեյկոցիտներ, էրիթրոցիտներ և մանրէներ,
• նեֆրոպաթիա, դիաբետիկ նեֆրոպաթիա (ի հայտ են գալիս նաև այտուցներ, արյան ճնշման բարձրացում),հեստոզի առաջնային ախտանշանները:

Հղիի ընդհանուր վիճակի վերջնական գնահատման համար բժիշկը նշանակում է ամբողջ օրվա մեզի հետազոտություն: Այս դեպքում սպիտակուցի նորման մեզում համարվում է 0,33-0,5 գ` օրը: