Հղիության վերջին եռամսյակում պտղի վիճակի կարևոր ցուցիչներից է պտղի առաջադրությունը:

Երրորդ ուլտրաձայնային հետազոտության (ՈՒՁՀ) ժամանակ փոքրիկը, սովորաբար, որոշակի առաջադրություն է ընդունում, որը պահպանվում է մինչև ծննդաբերությունը: Հաճախ միմյանց հետ շփոթում են պտղի դիրքը և առաջադրությունը: Երեխայի ուղղաձիգ, հորիզոնական և թեք վիճակն` արգանդում, նրա դիրքերն են: Իսկ առաջադրությունը ցույց է տալիս, թե պտուղն իր մարմնի ո՞ր մասով է (գլխով, հետույքով) տեղավորված  արգանդի ելքի մոտ: Ուշ շրջանում արդեն դժվար է այդ դիրքը փոխել, որովհետև շարժումների համար տարածությունը բավականին փոքրանում է: Եթե ծնվելիս պտուղը շրջվել է դեպի ելք` տոտիկներով, ծնկներով, հետույքով, թաթիկներով, մեջքով կամ գլխով, ապա հենց այդպես էլ կշարժվի ծննդաբերության ժամանակ:

Ելնելով առաջադրությունից, գինեկոլոգը որոշում է ծննդալուծման եղանակը՝ բնակա՞ն, թե՞ վիրահատական (կեսարյան հատում):

Որոշ առաջադրությունների ժամանակ բնական ճանապարհով ծննդաբերությունն անհնարին է:

Գլխային առաջադրություն

Պտղի ամենատարածված և ամենաճիշտ դիրքավորումը ուղղաձիգ դիրքն է՝ գլխային առաջադրությամբ: Փոքրիկն այդ դիրքն ընդունում է, որովհետև գլուխը մարմնի ամենածանր մասն է և երկրի ձգողականության օրենքի համաձայն այդպես նվազագույն էներգիա կծախսվի:  Այդպիսի ծննդաբերություններն ընթանում են առանց միջամտության՝ բնական ճանապարհով: Բայց երբեմն երեխան հետ է շրջում գլուխը և առաջ է գալիս ճակատով կամ դեմքով: Այդ վիճակը գինեկոլոգի կողմից հայտնաբերվում է ծննդաբերության ընթացքում՝ հեշտոցային զննման ժամանակ, ինչը կարող է լուրջ բարդությունների պատճառ դառնալ, ուստի հաճախ կատարվում է կեսարյան հատում: Որոշ դեպքերում բժիշկն ընդունում է բնական ծննդալուծման որոշում` հաշվի առնելով նաև մի շարք պայմաններ՝ կոնքի չափը, պտղի չափերը և այլն:

Կոնքային առաջադրություն

Կոնքային առաջադրության ժամանակ պտուղը ելքի մոտ է հայտնվում հետույքով, կամ տոտիկներով: Այս առաջադրության տեսակներն են.

• հետույքային,
• տոտիկային,
• խառը՝ և՛ հետույքը, և՛ ծնկներում ծալված տոտիկները:

Նման առաջադրություն հանդիպում է 3% դեպքերում: Մինչև 37 շաբաթականը դեռևս հնարավորություն կա, որ փոքրիկը կարող է փոխել դիրքը: Դրա համար խորհուրդ է տրվում հատուկ մարմնամարզություն: Եթե պտուղը մնում է նույն դիրքում, նախքան ծննդաբերությունը հղին պետք է գտնվի ստացիոնար հսողության ներքո, կատարվեն համապատասխան հետազոտություններ, և որոշվի ծննդալուծման եղանակը:

Բնական ծննդաբերության համար անհրաժեշտ են հետևյալ պայմանները.

• կոնքի նորմալ չափեր,հետույքային առաջադրություն,
• իգական սեռի պտուղ,
• պտղի ոչ մեծ քաշ,
• ոչ առաջնածին ծննդաբերություն,
• մանկաբարձի փորձառություն:

Ամեն դեպքում, պետք է պատրաստ լինել նաև կեսարյան հատման:

Կոնքային առաջադրությամբ բնական ճանապարհով ծննդաբերության ժամանակ կարող են լինել հետևյալ բարդությունները՝ պորտալարի արտանկում, ճնշում՝ արդյունքում պտղի ասֆիքսիա, պարանոցի և ողնուղեղի վնասում` գլխի դեպի հետ դիրքի ի դեպքում, ուսահոդի վնասում: Ներկայում նման դեպքերում բնական ծննդալուծում գրեթե չի կատարվում:

Միջաձիգ և թեք առաջադրություններ

Այս առաջադրության ժամանակ պտղի դիրքը միջաձիգ է (լայնակի) կամ թեք` արգանդի նկատմամբ 45 աստիճան: Այս տարբերակը հազվադեպ է հանդիպում: Նման դեպքերում ելքի մոտ պտուղը հայտնվում է ուսով, թաթիկով, մեջքով: Ծննդալուծման մոտեցումը միայն վիրահատական է:

Սխալ դիրքերի պատճառները

• Արգանդի ձևը (արգանդի միջնապատ, երկեղջյուր արգանդ), որը խանգարում է պտղին ճիշտ դիրք ընդունել,
• ուռուցքի և հանգույցների առկայությունը` արգանդի ստորին հատվածում,
• արգանդի մկանային թուլությունը` բազմակի ծննդաբերությունների հետևանքով,
• ընկերքի ցածր տեղակայումը,
• վնասվածքների արդյունքում կնոջ կոնքի ոսկրերի փոփոխությունները,
• պտղաջրերի մեծ քանակը և պտղի ցածր քաշը, երբ պտուղը շատ շարժուն է,
• սակավաջրությունը և պտղի մեծ քաշը. այս դեպքում պտղի դժվար շարժունակությունը խանգարում է դիրքն ուղղել: