Ի՞նչ է նախադաշտանային համախտանիշը։

Նախադաշտանային համախտանիշը (ՆՀ) ախտանշանների խումբ է, որն արտահայտվում է նախադաշտանային շրջանում (դաշտանից 2-12 օր առաջ), բնորոշվում է սոմատիկ, նյարդահոգեբանական, վեգետա-անոթային, հորմոնալ և նյութափոխանակության խանգարումներով, բացասաբար է ազդում կանանց նորմալ ապրելակերպի և կյանքի որակի վրա: Սովորաբար, ախտաբանական վիճակն անհետանում է դաշտանը սկսվելուց անմիջապես հետո կամ նրա առաջին օրերին:

Որո՞նք են նախադաշտանային համախտանիշի պատճառները։

Պատճառները մինչև վերջ դեռևս պարզված չեն:  Պաթոգենեզի հիմքում կենտրոնական, նյարդա-կարգավորիչ մեխանիզմների խանգարումներն են՝ կնոջ օրգանիզմում ընթացող ցիկլիկ հորմոնալ փոփոխություններին ի պատասխան: Հաճախ զարգանում է վերարտադրողական տարիքի, քաղաքաբնակ, մտավոր աշխատանքով զբաղվող, կոնֆլիկտային ընտանիքում ապրող և ալկոհոլ օգտագործող կանանց մոտ: Նախադաշտանային համախտանիշ կարող է զարգանալ ծննդաբերությունից կամ արհեստական վիժումից հետո՝ հատկապես ախտաբանական գործընթացներից, նաև տարբեր վարակիչ հիվանդություններից հետո և սթրեսային վիճակներում:

Ինչպիսի՞ն է նախադաշտանային համախտանիշի կլինիկան։

Նախադաշտանային համախտանիշի կլինիկան բազմազան է:

Տարբերում են հետևյալ տեսակները.

• փսիխովեգետատիվ․ գրգռված վիճակ, ընկճախտ, լացկանություն, խռովկանություն, ագրեսիա,
• այտուցային․ դեմքի, ծնկների, ձեռքերի այտուցվածություն, որովայնի վքնածություն, մարմնի քաշի ավելացում (անգամ մինչև 5 կգ), կրծքագեղձերի կարծրացում,
• ցեֆալգիկ. գլխացավ` երբեմն միգրենի տեսքով,
• կրիզային․ տագնապային նոպաների համախտանիշ։

Երբեմն հանդիպում են ատիպիկ ձևեր՝ ամենատարբեր արտահայտություններով բնորոշվող:

Տևողությամբ և արտահայտման աստիճաններով տարբերում են ախտաբանության թեթև և ծանր ձևերը:

Ինչպե՞ս ախտորոշել նախադաշտանային համախտանիշը։

Կանանց մեծամասնությունը սկզբում դիմում է թերապևտի կամ նյարդաբանի, և միայն բուժումից արդյունք չստանալուց հետո՝ գինեկոլոգի: Սակայն ճիշտ ախտորոշման և բուժման մեթոդի  ընտրության համար անհրաժեշտ է մի շարք մասնագետների խորհրդատվությունը:

Պետք է նշել, որ նախադաշտանային օրերին կարող են սրվել առկա քրոնիկ հիվանդությունները, որը սխալմամբ գնահատվում է որպես նախադաշտանային համախտանիշ:

Ինչպե՞ս բուժել նախադաշտանային համախտանիշը։

Բուժումը կարող է լինել ոչդեղորայքային և դեղորայքային:

Ոչդեղորայքային մեթոդը ներառում է. սննդակարգի կարգավորումը, հոգեհուզական ծանրաբեռնվածության նվազեցումը, ֆիզիկական մարզումները, նորմալ քունը, ֆիզիոթերապիան, հոգեթերապիան:

Դեղորայքային բուժում նշանակվում է ոչդեղորայքայինի անարդյունավետության դեպքում: Այն ներառում է տարբեր խմբի դեղորայք. հոմեոպաթիկ, բուսաբուժություն, հակադեպրեսանտներ, հորմոնաթերապիա:

Նախադաշտանային համախտանի բուժումը երկարատև է և պահանջում է անհատական մոտեցում: